Chỉ khi tu tập định tâm đến mức độ khiến cho tâm yên lặng hoàn toàn (samatha), như mặt hồ phẳng lặng hay như bầu trời trong sáng không một gợn mây, thì trí tuệ mới hiển lộ.

Yoniso manasikara – Như lý tác ý – nghĩa là đưa tâm đi đúng đường để phiền não không có cơ hội sinh khởi và ch iếm ngự tâm. Ngược lại, nếu tâm thức bị hướng dẫn sai lầm bởi phi như lý tác ý – ayonisa manasikara  nghĩa là ý tưởng thêm thắt vào đối tượng và cảm thọ những phẩm chất mà chúng vốn không có, thì tâm bị chiếm ngự bởi phiền não và bị mất tự do tự tạo do yêu ghét thủ chấp xen vào.

—- Ni sư Pháp Hỷ – Ayya Dhammananda ——

Điều phục Tâm để có cuộc sống ung dung tự tại
Thành tựu bảy pháp, này các Tỳ kheo, Sariputta (Xá-lợi-phất) điều phục tâm và Sariputta không để mình bị tâm điều phục. Thế nào là bảy?
Ở đây, này các Tỳ-kheo, Sariputta:

1. Thiện xảo về định – samadhikusala hoti,
2. Thiện xảo nhập định – samadhissa samapattikusala
3. Thiện xảo an trú định – samadhissa thitikusala
4. Thiện xảo xuất khỏi định – samadhissa vuttanakusala
5. Thiện xảo trong sự thoải mái về Thiền định – samadhissa kalyanakusala
6. Thiện xảo trong cảnh giới định – samadhissa gocarakusala,
7. Thiện xảo trong dẫn phát đến định – samadhissa abhiniharakusala hoti.

Thành tựu bảy pháp này, này các Tỳ -kheo, Sariputta điều phục tập và Sariputta không để mình bị tâm điều phục
Nguồn: Kinh Điều Phục, IV. Phẩm Chư thiên, Chương 7. Bảy pháp – Tăng Chi Bộ Kinh, Nikaya.